ไม่ต้องอาบัติ

ยังไม่ถึง 3 คืน ภิกษุสำคัญว่ายังไม่ถึง . . .ไม่ต้องอาบัติ.

อนาปัตติวาร

[570] ภิกษุอยู่ 2-3 คืน 1 ภิกษุอยู่ไม่ถึง 2-3 คืน 1 ภิกษุอยู่
2 คืนแล้ว ออกไปก่อนอรุณของคืนที่ 3 ขึ้น กลับอยู่ใหม่ 1 ภิกษุอาพาธพัก
แรมอยู่ 1 ภิกษุอยู่ด้วยกิจธุระของภิกษุอาพาธ 1 ภิกษุตกอยู่ในกองทัพที่ถูกข้าศึก
ล้อมไว้ 1 ภิกษุมีเหตุบางอย่างขัดขวางไว้ 1 มีอันตราย 1 ภิกษุวิกลจริต 1
ภิกษุอาทิกัมมิกะ 1 ไม่ต้องอาบัติแล.

อเจลกวรรค สิกขาบทที่ 9 จบ

เสนาวาสสิกขาบทที่ 9

ในสิกขาบทที่ 9 มีวินิจฉัยดังนี้ :-

[ว่าด้วยเหตุต้องอยู่ในกองทัพเกิน 3 ราตรี ]

คำว่า อตฺถงฺคเต สุริเย เสนาย วสติ มีความว่า ถ้าแม้นภิกษุ
สำเร็จอิริยาบถบางอิริยาบถ บนอากาศด้วยฤทธิ์ จะยืนหรือนั่ง หรือนอน
ก็ตามที เป็นปาจิตตีย์ทั้งนั้น.
คำว่า เสนา วา ปฏิเสนาย รุทฺธา โหติ มีความว่า กองทัพ
ถูกทัพข้าศึกล้อมไว้ ทำให้ทางสัญจรขาดลง.
บทว่า ปลิพุทฺโธ คือ ถูกไพรีหรืออิสรชนขัดขวางไว้. บทที่เหลือ
ตื้นทั้งนั้น.
สิกขาบทนี้มีสมุฏฐานดุจเอฬกโลมสิกขาบท เป็นกิริยา โนสัญญาวิโมกข์
อจิตตกะ ปัณณัตติวัชชะ กายกรรม มีจิต 3 มีเวทนา 3 ดังนี้แล.
เสนาวาสสิกขาบทที่ 9 จบ

อเจลกวรรค สิกขาบทที่ 10

เรื่องพระฉัพพัคคีย์

[571] โดยสมัยนั้น พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระ-
เชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกคหบดี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น พระ-
ฉัพพัคคีย์กำลังอยู่ในกองทัพ 2-3 คืน ไปสู่สนามรบบ้าง ไปสู่ที่พักพลบ้าง
ไปสู่ที่จัดขบวนทัพบ้าง ไปดูกองทัพที่จัดเป็นขบวนแล้วบ้าง พระฉัพพัคคีย์
รูปหนึ่งไปสู่สนามรบแล้วถูกยิงด้วยลูกปืน คนทั้งหลายจึงล้อเธอว่า พระคุณเจ้า
ได้รบเก่งมาแล้วกระมัง พระคุณเจ้าได้คะแนนเท่าไร เธอถูกเขาล้อได้เก้อเขิน
แล้ว ชาวบ้านจึงเพ่งโทษติเตียนโพนทะนาว่า ไฉนพระสมณะเชื้อสายพระ-
ศากยบุตร จึงได้มาถึงสนามรบ เพื่อจะดูเขาเล่า มิใช่ลาภของพวกเรา แม้
พวกเราที่มาสนามรบ เพราะเหตุแห่งอาชีพ เพราะเหตุแห่งบุตรภรรยา ก็ได้
ไม่ดีแล้ว.
ภิกษุทั้งหลายได้ยินเขาเพ่งโทษติเตียนโพนทะนาอยู่ บรรดาที่เป็น
ผู้มักน้อย. . . ต่างก็เพ่งโทษติเตียนโพนทะนาว่า ไฉนพระฉัพพัคคีย์จึงได้ไป
ถึงสนามรบเพื่อดูเขา แล้วกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ...

ทรงสอบถาม

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอบถามพระฉัพพัคคีย์ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ข่าวว่า พวกเธอไปถึงสนามรบเพื่อดูเขา จริงหรือ.
พระฉัพพัคคีย์ทูลรับ ว่า จริง พระพุทธเจ้าข้า.